Verstand en wijsheid

• Veel oeff’ning maakt, dat ’t breyn ontwaakt.
• Den tijd 't breyn rijpt, en scherper slijpt.
• Die blind rend voor, dwaald licht uyt 't spoor.
• Vrees 't breyn verstikt; hoop ‘t hert verkwikt.
• ’t Verstand in droom, hold zonder toom.
• Als 't breyn vermeerd, den mensch best leerd.
• ’t Verstand vergaat, als d'oudheyd schaad.
• 't Verstand blijfd kleyn, in ‘t onrijp' breyn.
• Zeld' 't werk hem krenkt, die ‘t wijs bedenkt.
• Elk meêt zijn staat, met eygen maat.
• Voôrzichtig gaat, die vraagd eerst raad.
• Men wijs hem noemd, die noyt veel roemd.
• Een wijs verstaat, zinrijk gepraat.
• Den wijsten man, licht dolen kan.
• Waar 't breyn verdoofd, blijkt zinn’loos 't hoofd.

Dagelijkse waarheden

• 't Dak, dicht gedekt, niet licht deur-lekt.
• Die aanraakt pek, krijgd licht een vlek.
• Een zwaren stam, voed lang veêl vlam.
• Als ’t paard blijfd staan, die rijd moet gaan.
• De maan klaar straald, voôr die ‘s nachts dwaald.
• Een muyr, die held, licht nederveld.
• Geen nat, maar zand, bluscht oly-brand.
• 't Nat dringd licht deur, de minste scheur.
• Die eyers vind, leg-hennen mind.
• Vergeêfs een blind, den bril bemind.
• Men licht misteld, in veêl kleyn geld.
• Als slaapt de kat, speeld muys en rat.
• Niet even groen, is elk sayzoen.
• Die distels zaeyd, veêl steêkels maeyd.
• Hoog klimd men traag; snel daald men laag.
• Een droevig oog, blijfd zeld' lang droog.
• Men leyd een blind, daar scheêl ‘t pad vind.
• Wie slaapt gerust, schept nieuwe lust.
• Slaap 't lichaam sterkt, van die zwaar werkt.
• Die graag leuy leêfd, traag werk-lust heêft.
• Konst helpt in nood; by schip-breuk, ‘t boot.
• Die bouwd aan straat, lijd veêl gepraat.
• Licht breêkt een kruyk, door ‘t lang gebruyk.
• Hoe meer geperst, hoe grover berst.
• Die kaatsen zal, wacht weer een bal.
• Met troms geraas, men vangd geen haas.
• Die drek omkeerd, veêl stank vermeerd.
• Een leuyaard red, zig traag uyt ’t bedd’.

Tijd en vergankelijkheid

• Tijd 't staal verslijt, en rotsen splijt.
• 't Hardst' yzer slijt, doôr loop van tijd.
• Vroeg kraayd den haan, dat 't licht komd aan.
• 't Aardsch' levens ty, stroomd snel veur-by.
• 't Aards vliegd gezwind, veurby als wind.
• Tijd ’t hert veroud, en ’t bloed verkoud.
• Den spiegel wijsd, wie jeugd, wie grijsd.
• Verloopen tijd, geen weêrkomst lijd.
• Wat 't licht beschijnd, in damp verdwijnd.
• ’t Zy vroeg of laat, naar ‘t graf elk gaat.
• ’t Vroeg rijp gewas, verimpeld rasch.
• G'lijk 't gras vergaat, dord 'sjeugts gelaat.
• Neêm waar 's jeugts oegst, eer d' oudheyd roest.
• Als schaduw vlugt, all' d'aardsch' genucht.
• Elk breêkt als glas, of smelt als was.
• Den mensch hier zwerfd, tot dat hy sterfd.
• Een mensch vald om, gelijk een blom.
• Elk pols-slag meld, dat ‘t leven smelt.